Η Γλώσσα μου

Το ποίημα με τίτλο "Η Γλώσσα μου" γράφτηκε από τον Τίτο Πατρίκιο και περιλαμβάνεται στη συλλογή "Η ηδονή των παρατάσεων" (1992). Κάτω από το ποίημα θα βρείτε ερωτήσεις που μπορούν να σας βοηθήσουν στην ερμηνευτική προσέγγιση του ποιήματος. 

Τη γλώσσα μου δεν ήταν εύκολο να

τη φυλάξω

ανάμεσα σε γλώσσες που πήγαιναν να

την καταβροχθίσουν

όμως στη γλώσσα μου συνέχιζα πάντα

να μετράω

στη γλώσσα μου έφερνα το χρόνο στα

μέτρα του κορμιού

στη γλώσσα μου πολλαπλασίαζα την

ηδονή ως το άπειρο

μ’ αυτή ξανάφερνα στο νου μου ένα

παιδί

με άσπρο σημάδι από πετριά στο κου-

ρεμένο του κεφάλι.

Πάσχιζα να μη χάσω ούτε μία της

λέξη

Γιατί σ’ αυτή τη γλώσσα μου μιλούσαν

κι οι νεκροί.

Ερωτήσεις

1. Υπάρχει κάποια εικόνα στο ποίημα η οποία να σας κέντρισε το ενδιαφέρον κατά την πρώτη ανάγνωση του ποίηματος; Αν ναι, ποια στοιχεία της σας γοήτευσαν και πώς σχηματοποιείτε αυτήν την εικόνα στη φαντασία σας;

2. Παρατηρείτε να επαναλαμβάνεται κάποια λέξη μέσα στο ποίημα; Ποια είναι αυτή και γιατί πιστεύετε ότι υπάρχει αυτή η επανάληψη;

3. Εντοπίστε τα ρήματα των δύο πρώτων στίχων. Σε τι χρόνο είναι; Γιατί πιστεύετε ότι χρησιμοποιείται η συγκεκριμένη χρονική βαθμίδα;

4. Ποιο ρηματικό πρόσωπο κυριαρχεί στο ποίημα; Με βάση αυτό τι θα λέγατε σχετικά με τις φωνές που υπάρχουν στο ποίημα; Το ποιητικό υποκείμενο μπορεί να εκφράζει έναν ευρύτερο κύκλο ανθρώπων ίσως; Αν ναι, ποιοι είναι αυτοί;

5. Το ποίημα δεν έχει μέτρο ούτε ομοιοκαταληξία. Ωστόσο, έχει ρυθμό που προκύπτει από την επανάληψη και τη συμμετρία του. Στο ποίημα εναλλάσσονται σταθερά οι μονοί ενδεκασύλλαβοι στίχοι με τους ζυγούς στίχους που έχουν πολύ μικρή έκταση, η οποία δεν είναι σταθερή σε κάθε στίχο. Γιατί πιστεύετε ότι "απομονώνονται" οι ζυγοί στίχοι; Αν συνδέσουμε, για παράδειγμα, τους στίχους που αποτελούνται μόνο από μία λέξη και υποθέσουμε ότι αποτελούν κεντρικές έννοιες - κλειδιά για την ερμηνεία, σε τι σκέψεις μπορούμε να οδηγηθούμε ως προς την ερμηνεία του ποιήματος;

6. Στο ποίημα υπάρχουν ελάχιστα σημεία στίξης. Εντοπίστε τις φορές που χρησιμοποιείται σημείο στίξης. Θεωρείτε ότι θα μπορούσε να λειτουργεί ως ένδειξη ολοκλήρωσης μιας νοηματικής ενότητας; Αν ναι, πόσες είναι και ποιο το περιεχόμενο καθεμιάς από αυτές;

7. Η τελεία αποτελεί ένδειξη ότι πρέπει να σταματήσουμε για λίγο την ανάγνωση. Με βάση αυτήν την πληροφορία, πώς αιτιολογείτε το ότι ο ποιητής επιλέγει να μας σταματήσει σε αυτό το σημείο; Παρατηρήστε πιο προσεκτικά τις λέξεις που βρίσκονται πριν από σημείο στίξης. 

8. Οι μεταπολεμικές γενιές ποιητών (όπου ανήκει και ο Τίτος Πατρίκιος) χαρακτηρίζονται από τη λεγόμενη "ενοχή του επιζώντος". Αυτό το φαινόμενο συνδέεται με την απόγνωση λόγω της άδικης απώλειας, με τις σκέψεις που έχουν να κάνουν με το "γιατί αυτοί και όχι εγώ". Εντοπίζετε μέσα στο ποίημα κάποιο στοιχείο που να θεωρείτε ότι συνδέεται με την "ενοχή του επιζώντος"; Πώς το ερμηνεύετε;

9. Καταγράψτε τα συναισθήματα που σας προκαλεί η ανάγνωση του ποιήματος. Έπειτα, σκεφτείτε πιο προσεκτικά τις λεξιλογικές επιλογές που γίνονται στο ποίημα. Τι συναισθήματα μπορεί να φανερώνουν ότι νιώθει το ποιητικό υποκείμενο; Ποιες λέξεις πιστεύετε ότι είναι πιο φορτισμένες συναισθηματικά;

10. Πιστεύετε ότι η λέξη που επαναλαμβάνεται και που εντοπίσατε στην ερώτηση 2 μπορεί να λειτουργεί ως σύμβολο; Αν ναι, τι πιστεύετε ότι συμβολίζει; Στηρίξτε την ερμηνεία σας με αναφορές στο ποίημα αξιοποιώντας διαφορετικά στοιχεία του.