Κ.Π. Καβάφης: Η πόλις

 

Κ.Π. Καβάφης: 29 Απριλίου 1863 - 29 Απριλίου 1933

"Οι πιο απαρατήρητές μου πράξειςκαι τα γραψίματά μου τα πιο σκεπασμένα —από εκεί μονάχα θα με νιώσουν." Κρυμμένα (1908)

(Ακολουθεί το ποίημα με ενδεικτικές ερωτήσεις για τη διευκόλυνση της ερμηνευτικής προσπάθειας του αναγνώστης ή για διδακτική αξιοποίηση)

Η πόλις

Είπες· «Θα πάγω σ’ άλλη γη, θα πάγω σ’ άλλη θάλασσα.

Μια πόλις άλλη θα βρεθεί καλύτερη από αυτή.

Κάθε προσπάθεια μου μια καταδίκη είναι γραφτή·

κι είν’ η καρδιά μου — σαν νεκρός — θαμμένη.

Ο νους μου ώς πότε μες στον μαρασμόν αυτόν θα μένει.

Όπου το μάτι μου γυρίσω, όπου κι αν δω

ερείπια μαύρα της ζωής μου βλέπω εδώ,

που τόσα χρόνια πέρασα και ρήμαξα και χάλασα.»

Καινούριους τόπους δεν θα βρεις, δεν θά βρεις άλλες θάλασσες.

Η πόλις θα σε ακολουθεί. Στους δρόμους θα γυρνάς

τους ίδιους. Και στες γειτονιές τες ίδιες θα γερνάς·

και μες στα ίδια σπίτια αυτά θ’ ασπρίζεις.

Πάντα στην πόλι αυτή θα φθάνεις. Για τα αλλού — μη ελπίζεις —

δεν έχει πλοίο για σε, δεν έχει οδό.

Έτσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ

στην κόχη τούτη την μικρή, σ’ όλην την γη την χάλασες.

Ενδεικτικές ερωτήσεις

1. Το ποιητικό υποκείμενο απευθύνεται σε κάποιον του οποίου τα λόγια παρουσιάζονται μέσα στα εισαγωγικά. Τι είχε αναφέρει αυτό το πρόσωπο; 

2. Στον τέταρτο στίχο της πρώτης στροφής η παρομοίωση μπαίνει ανάμεσα σε διπλές παύλες. Σχολιάστε την παρομοίωση και έπειτα τις διπλές παύλες. Τι λειτουργία πιστεύετε ότι εξυπηρετούν εδώ; 

3. Τι απαντά το ποιητικό υποκείμενο στα λόγια του προσώπου στο οποίο απευθύνεται;

4. Στον πέμπτο στίχο της δεύτερης στροφής έχουμε και πάλι διπλές παύλες. Έχουν την ίδια λειτουργία με παραπάνω; Τι σημασία πιστεύετε ότι έχουν για το ποίημα αυτές οι δύο φράσεις "σαν νεκρός/μη ελπίζεις";

5. Σε ποιον πιστεύετε ότι απευθύνεται το ποιητικό υποκείμενο;

6. Αν υποθέσουμε ότι κάποια στοιχεία του ποιήματος λειτουργούν συμβολικά, τι πιστεύετε ότι συμβολίζει η πόλη, οι θάλασσες, οι γειτονιές και το πλοίο; 

7. Τι εμπειρίες φαντάζεστε ότι θα μπορούσε να έχει το ποιητικό υποκείμενο; Τι νομίζετε ότι μπορεί να είναι αυτό που "ρήμαξε" τη ζωή του;

8. Ποιες φωνές θα μπορούσε να εκφράζει το ποιητικό υποκείμενο κατά τη γνώμη σας; 

9. Στο β' στίχο της β' στροφής έχουμε διασκελισμό και έπειτα τελεία. Γιατί πιστεύετε ότι τονίζεται η φράση "στους ίδιους"; Κατά τη γνώμη σας, έχει κάποια ιδιαίτερη σημασία μέσα στο ποίημα; Τι συμβολίζουν για εσάς οι ίδιοι δρόμοι;

10. Σε κάθε στροφή ομοιοκαταληκτούν ο 1ος με τον 8ο στίχο, ο 2ος με τον 3ο, ο 4ος με τον 5ο και ο 6ος με τον 7ο. Επίσης, σε κάθε στροφή σημειώνονται πολλά σημεία στίξης. Διαβάστε δυνατά το ποίημα ακολουθώντας το ρυθμό που δημιουργεί η ομοιοκαταληξία και σεβόμενοι/ες τα σημεία στίξης παρατηρήστε την αίσθηση που σας δημιουργεί η ανάγνωση. Πώς πιστεύετε ότι σχετίζεται αυτό με το περιεχόμενο του ποιήματος;

11. Παρατηρήστε τους μόνους στίχους που δεν ομοιοκαταληκτούν ζευγαρωτά σε κάθε στροφή. Στην πρώτη στροφή η ομοιοκαταληξία γίνεται με τις λέξεις "θάλασσα" και "χάλασα" και στη δεύτερη με τις ίδιες ακριβώς λέξεις, αλλά σε πληθυντικό αριθμό αυτή τη φορά. Πώς εξηγείτε το γεγονός ότι η θάλασσα της πρώτης στροφής στη δεύτερη γίνεται θάλασσες; 

12. Ας υποθέσουμε ότι τελικά το ποιητικό υποκείμενο έκανε έναν εσωτερικό μονόλογο και απευθυνόταν στον εαυτό του. Ξαναγράψτε τη δεύτερη στροφή εκφράζοντας τις δικές σας σκέψεις πάνω στις εμπειρίες που περιγράφονται στην πρώτη στροφή. 

Κώστας Βάρναλης: Οι πόνοι της Παναγιάς

Τζοβάνι Μπελίνι, Madonna del Prato, 1505, Λάδι σε καμβά, 67 x 86 cm, National Gallery London. 

(Ακολουθεί το ποίημα με συνοδευτικές ερωτήσεις για διευκόλυνση της ερμηνευτικής προσπάθειας του αναγνώστη ή για διδακτική αξιοποίηση)

Οι πόνοι της Παναγιάς

Πού να σε κρύψω, γιόκα μου, να μη σε φτάνουν οι κακοί;

Σε ποιο νησί του Ωκεανού, σε ποιαν κορφήν ερημική;

Δε θα σε μάθω να μιλάς και τ' άδικο φωνάξεις.

Ξέρω, πως θα 'χεις την καρδιά τόσο καλή, τόσο γλυκή,

που μες στα βρόχια της οργής ταχιά θενά σπαράξεις.

Συ θα 'χεις μάτια γαλανά, θα 'χεις κορμάκι τρυφερό,

θα σε φυλάω από ματιά κακή κι από κακόν καιρό,

από το πρώτο ξάφνιασμα της ξυπνημένης νιότης.

Δεν είσαι συ για μαχητές, δεν είσαι συ για το σταυρό.

Εσύ νοικοκερόπουλο, όχι σκλάβος ή προδότης.

Τη νύχτα θα σηκώνομαι κι αγάλια θα νυχοπατώ,

να σκύβω την ανάσα σου ν' ακώ, πουλάκι μου ζεστό,

να σου τοιμάζω στη φωτιά γάλα και χαμομήλι

κι ύστερ' απ' το παράθυρο με καρδιοχτύπι θα κοιτώ

που θα πηγαίνεις στο σκολειό με πλάκα και κοντύλι...

Κι αν κάποτε τα φρένα σου το Δίκιο, φως της αστραπής,

κι η Αλήθεια σού χτυπήσουνε, παιδάκι μου, να μην τα πεις.

Θεριά οι άνθρωποι, δεν μπορούν το φως να το σηκώσουν.

Δεν είναι αλήθεια πιο χρυσή σαν την αλήθεια της σιωπής.

Χίλιες φορές να γεννηθείς, τόσες θα σε σταυρώσουν.

Ώχου, μου μπήγεις στην καρδιά, χίλια μαχαίρια και σπαθιά.

Στη γλώσσα μου ξεραίνεται το σάλιο, σαν πικρή αψιθιά!

- Ω! πώς βελάζεις ήσυχα, κοπάδι εσύ βουνίσο...-

Βοηθάτε, ουράνιες δύναμες, κι ανοίχτε μου την πιο βαθιά

την άβυσσο, μακριά απ' τους λύκους να κρυφογεννήσω!

(Από την ποιητική συλλογή "Σκλάβοι Πολιορκημένοι" που εκδόθηκε το 1927).

Ενδεικτικές ερωτήσεις

1. Το ποίημα ξεκινά με δύο ερωτήσεις. Λαμβάνοντας υπόψη σας τον τίτλο του ποιήματος, μπορείτε να φανταστείτε ποιος απευθύνεται σε ποιον; Επίσης, σκεφτείτε τι είδους ερωτήματα είναι αυτά; Αυτός που τα απευθύνει περιμένει να λάβει μια πληροφορία ή είναι ρητορικά;

2. Παρατηρήστε και πάλι τον τίτλο και σχολιάστε τον. Σε ποιους πόνους μπορεί να αναφέρεται; 

3. Τι πιστεύτε ότι είναι αυτό που απασχολεί το ποιητικό υποκείμενο; Μπορείτε να αναφέρετε μερικούς στίχους που επιβεβαιώνουν την άποψή σας;

4. Εντοπίστε τα ρήματα σε μέλλοντα. Γιατί πιστεύετε ότι χρησιμοποιούνται; Περιγράφουν κάποια μελλοντική κατάσταση ή ενέργεια και τι σχέση έχουν με τα πρόσωπα που εντοπίσατε στην ερώτηση 1;

5. Στην τελευταία στροφή έχουμε δύο ρήματα σε προστακτική. Εντοπίστε τα και σχολιάστε τη χρήση της προστακτικής εδώ. Σε ποιον πιστεύετε ότι απευθύνεται;

6. Σε κάθε στροφή ομοιοκαταληκτούν ο πρώτος με το δεύτερο και τον τέταρτο και ο τρίτος με τον πέμπτο. Πιστεύετε ότι υπάρχει κάποιο μοτίβο που υποδεικνύεται μέσα από αυτό;

7. Το ποίημα είναι γραμμένο σε ιαμβικό μέτρο με εναλλαγή δεκαεξασύλλαβων (1ος, 2ος, 4ος) και δεκαπεντασύλλαβων (3ος και 5ος) στίχων. Στα νέα ελληνικά το ιαμβικό μέτρο αποδίδεται μέσα από την εναλλαγή μίας άτονης και μιας τονισμένης συλλαβής. Προσπαθήστε να διαβάσετε το ποίημα με το ρυθμό που υποδεικνύει το μέτρο. Παρατηρείτε σε κάποιο σημείο να διαταράσσεται ο ρυθμός του ποιήματος; Σε ποιον στίχο συμβαίνει αυτό; Μπορούμε να υποθέσουμε ότι στα συγκεκριμένα σημεία πρέπει να δώσουμε έμφαση; Σε τι σκέψεις σας οδηγεί αυτό ως προς την ερμηνεία του ποιήματος;

8. Ο ιαμβικός δεκαπεντασύλλαβος είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με το δημοτικό τραγούδι. Μπορείτε να εντοπίσετε στοιχεία του δημοτικού τραγουδιού και της λαϊκής παράδοσης στον τρόπο με τον οποίο περιγράφεται η σχέση των δύο προσώπων; Πιστεύετε ότι το ποιητικό υποκείμενο ενσωματώνει στο χαρακτήρα του στοιχεία που αντλούνται από τη λαϊκή παράδοση και το δημοτική τραγούδι;

9. Τον ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο αξιοποιεί πολύ και ο Σολωμός που αγαπούσε τη λαϊκή έκφραση. Μάλιστα τον αξιοποιεί στους "Ελεύθερους Πολιορκημένους". Λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποίημα του Βάρναλη ανήκει σε ποιητική συλλογή με τίτλο "Σκλάβοι Πολιορκημένοι" τι σκέψεις κάνετε για αυτήν την επιλογή του ποιητή; Γιατί μπορεί ο Σολωμός να μιλά για ελεύθερους ενώ ο Βάρναλης για σκλάβους;

10. Ο Βάρναλης αξιοποιεί στο έργο του στοιχεία συμβολισμού και ρεαλισμού. Αν υποθέσουμε ότι τα πρόσωπα και οι καταστάσεις που παρουσιάζονται στο ποίημα λειτουργούν ως σύμβολα, τι θα λέγατε ότι συμβολίζουν; Σε τι θα μπορούσαν να αντιστοιχούν ρεαλιστικά όσα περιγράφονται στο ποίημα; 

11. Το ποιητικό υποκείμενο απευθύνεται σε κάποιον σε β' πρόσωπο. Κάντε τις απαραίτητες αλλαγές στους δύο παρακάτω στίχους, ώστε να γίνεται αναφορά σε γ' πρόσωπο. "Θεριά οι άνθρωποι, δεν μπορούν το φως να το σηκώσουν./ Χίλιες φορές να γεννηθείς, τόσες θα σε σταυρώσουν." Τι διαφορά παρατηρείτε; Σε ποιον πιστεύετε ότι απευθύνονται οι στίχοι στην αρχική τους μορφή και σε ποιον μετά τη μετατροπή; Μήπως πλέον έχετε και άλλες σκέψεις σχετικά με τις φωνές που εκφράζει το ποιητικό υποκείμενο και το σε ποιον απευθύνεται; 

12. Ακούστε στον παρακάτω σύνδεσμο το ποίημα μελοποιημένο και σχολιάστε τι καινούριο δίνει η μουσική στην ερμηνεία που έχετε κάνει ως τώρα. 

https://www.youtube.com/watch?v=-Py2tWhNe1E

13. Παρατηρήστε τον πίνακα του Μπελίνι. Πιστεύετε ότι υπάρχουν στίχοι που θα μπορούσαν να συνοδεύουν ως λεζάντα το περιεχόμενο του πίνακα; Τεκμηριώστε την απάντησή σας χρησιμοποιώντας στοιχεία της μέχρι τώρα ερμηνείας σας. 

Σαίρεν Κίρκεγκωρ: Είτε - είτε. Μια εκστατική διάλεξη

 

Αν παντρευτείς, θα το μετανιώσεις. Αν δεν παντρευτείς, πάλι θα το μετανιώσεις. Παντρευτείς δεν παντρευτείς, θα το μετανιώσεις. Αν γελάς με τις τρέλες του κόσμου, θα το μετανιώσεις. Αν κλαις με αυτές, πάλι θα το μετανιώσεις. Κλαις ή γελάς, θα το μετανιώσεις. Αν πιστεύεις μια κοπέλα, θα το μετανιώσεις. Αν δεν την πιστεύεις, πάλι θα το μετανιώσεις. Πιστεύεις δεν πιστεύεις, θα το μετανιώσεις. Αν κρεμαστείς, θα το μετανιώσεις, αν δεν κρεμαστείς, πάλι θα το μετανιώσεις. Κρεμαστείς δεν κρεμαστείς, θα το μετανιώσεις. Αυτό, κύριοι, είναι η ουσία και η κατάληξη όλης της πρακτικής σοφίας. Δεν είναι μόνο σε μεμονωμένες στιγμές που βλέπω τα πάντα aeterno modo, όπως λέει ο Σπινόζα, τα βλέπω διαρκώς aeterno modo. Όσοι κάνουν είτε το ένα είτε το άλλο νομίζουν ότι συμβιβάζουν τα αντίθετα. Ζουν θλιβερά από τη μια στιγμή στην άλλη συμβιβάζοντας και την ψευδαίσθηση. Όμως το αιώνιο δεν βρίσκεται πίσω από το είτε - είτε αλλά εμπρός του.

Η αρχή μου δεν είναι αφετηρία. Αν ήταν αφετηρία, δεν θα ξεκινούσα γιατί θα το μετάνιωνα. Αν δεν ξεκινούσα, πάλι θα το μετάνιωνα. Παρότι δεν πάω πουθενά, μπορώ να αναπτύξω την αιώνιά της αλήθεια. Γιατί αν ξεκινούσα από την αρχή μου και δεν σταματούσα, θα το μετάνιωνα. Αν σταματούσα, πάλι θα το μετάνιωνα. Εφόσον δεν ξεκινάω, μπορώ και σταματάω. Ξεκίνημα και σταμάτημα για μένα συμπίπτουν στο αιώνιο. Δεν είναι δύσκολο για τη φιλοσοφία να ξεκινήσει. Ξεκινά με το τίποτα. Δύσκολο για τη φιλοσοφία και για τους φιλοσόφους είναι να σταματήσουν. Εγώ σταμάτησα όταν ξεκίνησα. Η φιλοσοφία μου είναι τόσο σύντομη, που δεν μπορεί κανείς να την καταρρίψει. 

Søren Kierkegaard, Το κεντρί της ύπαρξης, Μετάφραση - Ανθολόγηση: Κώστας Νησιώτης, Κέδρος, Αθήνα, 2013, σσ. 301-302.

Λίγα λόγια για τον Σαίρεν Κίρκεγκωρ

Για το Λούντβιχ Βιτγκενστάιν ήταν με διαφορά ο πιο εξέχων διανοητής του 19ου αιώνα. Ο Κίρκεγκωρ γεννήθηκε το 1813 στη Δανία και θεωρείται ο εισηγητής του υπαρξισμού. Πίστευε ότι αντικείμενο της φιλοσοφίας έπρεπε να είναι η ανθρώπινη ύπαρξη. Γι' αυτόν η ύπαρξη προηγείται της ουσίας, δηλαδή ο ατομικός άνθρωπος ως ύπαρξη προηγείται της γενικής ιδέας του ανθρώπου ή - με αριστοτελικούς όρους - τα καθέκαστα έχουν οντολογική προτεραιότητα σε σχέση με τα καθόλου. Στη φιλοσοφία του διέκρινε - με βάση τις δικές του εμπειρίες - τρία στάδια από τα οποία μπορεί να διέλθει η ανθρώπινη ύπαρξη: το αισθητικό, το ηθικό και το θεολογικό. Στο αισθητικό στάδιο, η ύπαρξη του ατόμου νοηματοδοτείται μέσα από την απόλαυση και την ηδονή. Στο ηθικό, νοηματοδοτείται μέσα από την υπακοή στο καθήκον. Τέλος, στο θεολογικό, η ύπαρξη νοηματοδοτείται μέσα από τη διαδικασία αναζήτησης του χριστιανικού Θεού μέσα στην ανθρώπινη ύπαρξη. Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι ο Κίρκεγκωρ δεν ενδιαφερόταν να γίνει μέλος της χριστιανικής Εκκλησίας, αλλά μέσα από μια οιωνεί διαδικασία ενόρασης να ανακαλύψει την αλήθεια που απορρέει από το Θεό. 

Κική Δημουλά, Σημείο Αναγνωρίσεως

 

(Παρακάτω μπορείτε να βρείτε ένα ποίημα με ενδεικτικές ερωτήσεις για διευκόλυνση της ερμηνευτικής προσπάθειας του αναγνώστη ή για διδακτική αξιοποίηση)

Κική Δημουλά, «Σημείο Αναγνωρίσεως» 

άγαλμα γυναίκας με δεμένα τα χέρια

Όλοι σε λένε κατευθείαν άγαλμα, 

εγώ σε προσφωνώ γυναίκα κατευθείαν. 

Στολίζεις κάποιο πάρκο. 

Από μακριά εξαπατάς. 

Θαρρεί κανείς πως έχεις ελαφρά ανακαθήσει 

να θυμηθείς ένα ωραίο όνειρο που είδες, 

πως παίρνεις φόρα να το ζήσεις. 

Από κοντά ξεκαθαρίζει το όνειρο: 

δεμένα είναι πισθάγκωνα 

τα χέρια σου μ’ ένα σκοινί 

μαρμάρινο κι η στάση σου είναι η θέλησή σου 

κάτι να σε βοηθήσει να ξεφύγεις 

την αγωνία του αιχμαλώτου. 

Έτσι σε παραγγείλανε στο γλύπτη: 

αιχμάλωτη. 

Δεν μπορείς ούτε μια βροχή να ζυγίσεις στο χέρι σου, 

ούτε μια ελαφριά μαργαρίτα. 

Δεμένα είναι τα χέρια σου. 

Και δεν είν’ το μάρμαρο μόνο ο Άργος. 

Αν κάτι πήγαινε ν’ αλλάξει 

στην πορεία των μαρμάρων,

αν άρχιζαν τ’ αγάλματα αγώνες 

για ελευθερίες και ισότητες, 

όπως οι δούλοι, 

οι νεκροί 

και το αίσθημά μας, 

εσύ θα πορευόσουνα 

μες στην κοσμογονία των μαρμάρων 

με δεμένα πάλι τα χέρια, αιχμάλωτη. 

Όλοι σε λένε κατευθείαν άγαλμα, 

εγώ σε λέω γυναίκα αμέσως. 

Όχι γιατί γυναίκα σε παρέδωσε 

στο μάρμαρο ο γλύπτης 

κι υπόσχονται οι γοφοί σου 

ευγονία αγαλμάτων, 

καλή σοδειά ακινησίας. 

Για τα δεμένα χέρια σου, που έχεις 

όσους πολλούς αιώνες σε γνωρίζω, 

σε λέω γυναίκα. 

Σε λέω γυναίκα 

γιατ’ είσ’ αιχμάλωτη. 

(Από τη συλλογή «Το λίγο του κόσμου» 1971)

Δραστηριότητες:

1. Διαβάστε το ποίημα. Ποιο πιστεύετε ότι είναι το κεντρικό του θέμα; Αιτιολογήστε τη θέση σας αντλώντας στοιχεία από το κείμενο.

2. Εξετάστε τον τίτλο. Τι μπορεί να σημαίνει "Σημείο αναγνωρίσεως"; Ποιο μπορεί να είναι αυτό;

3. Με βάση τη θεματική που εντοπίσατε, πώς εξηγείτε την επιλογή του τίτλου; Θεωρείτε ότι είναι ταιριαστός για αυτό το ποίημα ή όχι. Αν όχι, ποιο τίτλο θα επιλέγατε εσείς;

4. Ποια πρόσωπα διακρίνετε να εμφανίζονται στο ποίημα;

5. Πιστεύετε ότι σε αυτό το ποίημα υπάρχουν σύμβολα; Αν ναι, ποια είναι αυτά και τι συμβολίζουν;

6. Τι συναισθήματα πιστεύετε ότι βιώνει το ποιητικό υποκείμενο; Μπορείτε να εντοπίσετε στο ποίημα γλωσσικούς δείκτες που να αιτιολογούν την απάντησή σας;

7. Παρατηρήστε ότι περίπου στη μέση του ποιήματος, στην καρδιά του κειμένου, συναντούμε τη λέξη "αιχμάλωτη". Πιστεύετε ότι βρίσκεται τυχαία εκεί; Τι σημασία νομίζετε ότι έχει αυτή η λέξη για το ποίημα;

8. Παρατηρείτε να επαναλαμβάνεται κάποιος στίχος; Γιατί θεωρείτε ότι συμβαίνει αυτό; Τι αίσθηση και σκέψεις σας δημιουργεί η επανάληψή του;

9. Εντοπίστε σημεία όπου υπάρχουν διασκελισμοί. Σε ποιες λέξεις ή φράσεις μας αναγκάζουν να “σταθούμε”;

10. Μπορείτε να βρείτε σχήματα λόγου στο ποίημα; Αν ναι, ποια; Γιατί πιστεύετε ότι αξιοποιούνται στο σημείο που τα εντοπίζετε; Αλλάξτε μία μεταφορά του κειμένου με κυριολεξία. Ποιος στίχος σας αρέσει περισσότερο; Ο μεταφορικός ή ο κυριολεκτικός; Με βάση την απάντησή σας σκεφτείτε τη λειτουργία των σχημάτων λόγου στα ποιήματα. 

11. Ποια εικόνα του ποιήματος σας αρέσει περισσότερο; Τι είδους εικόνα είναι (οπτική, ακουστική, οσφρητική κλπ); Για ποιον λόγο σας αρέσει αυτή η εικόνα; Εξηγήστε τα συναισθήματα ή τις σκέψεις που σας προκαλεί.

12. Γνωρίζετε από τη μυθολογία ποιος είναι ο Άργος που αναφέρεται στο ποίημα; Αν όχι, ψάξτε στο διαδίκτυο πληροφορίες γι' αυτόν. Πώς πιστεύετε ότι σχετίζεται με τη θεματική του ποιήματος; Πιστεύετε ότι ήταν εύστοχη και δραστική επιλογή η αναφορά σε αυτόν;

13. Γράψτε ένα ερμηνευτικό σχόλιο για το ποίημα αξιοποιώντας τους κειμενικούς δείκτες που αναδύθηκαν κατά την ερμηνευτική σας προσπάθεια.

14. Ακούστε την Κική Δημουλά να απαγγέλλει το ποίημά της στον παρακάτω σύνδεσμο. Ο τρόπος που απαγγέλλει σας οδηγεί σε κάποια ερμηνεία για το ποίημα; Πιστεύετε ότι με τον τρόπο απαγγελίας της έδωσε έμφαση σε κάποια λέξη/στίχο;

Κική Δημουλά - Σημείο Αναγνωρίσεως