Αντέχεις να ξεχωρίζεις; Το πείραμα της συμμόρφωσης του Asch

Ένα από τα πιο γνωστά και πιο ενδιαφέροντα πειράματα της Κοινωνικής Ψυχολογίας είναι και το πείραμα της συμμόρφωσης του Asch. Η Κοινωνική Ψυχολογία είναι ένας κλάδος της Ψυχολογίας που μελετά την ανθρώπινη συμπεριφορά στο πλαίσιο ομάδων. Ο Asch προέβη σε μια σειρά από πειράματα, ώστε να μελετήσει την επίδραση που έχει η δύναμη της πλειοψηφίας επάνω στο άτομο. Αυτό το πείραμα είναι άκρως αποκαλυπτικό ως προς την τάση συμμόρφωσης του ατόμου με την ομάδα.  

Πώς έγινε το πείραμα κατά τη διάρκεια των ερευνών του Asch;

Σε μια ομάδα ατόμων (εκ των οποίων μόνο ο ένας ήταν το πραγματικό υποκείμενο του πειράματος) είχε ανακοινωθεί ότι θα συμμετέχουν σε μια έρευνα για την ικανότητα στην οπτική διάκριση. Στη συνέχεια, δίνονταν μια σειρά από οπτικά τεστ, στα οποία τα άτομα έπρεπε να διακρίνουν ποια στοιχεία ήταν ίσα μεταξύ τους στο μέγεθος. Οι ηθοποιοί που συμμετείχαν στο πείραμα έδιναν επίτηδες λανθασμένη απάντηση, την οποία - παραδόξως (;) - ακολουθούσαν και τα πραγματικά υποκείμενα του πειράματος. Μάλιστα, όταν, στο τέλος, οι ερευνητές αποκάλυπταν ποια ήταν η φύση του πειράματος και ρωτούσαν τα υποκείμενα για ποιο λόγο συμμορφώθηκαν με τη λανθασμένη απάντηση, αυτοί απαντούσαν ότι πραγματικά θεωρούσαν ότι εκείνη ήταν η σωστή...

Είναι αυτό το πείραμα επίκαιρο;

Αυτό το πείραμα μας δίνει την εντύπωση ότι δεν θα πέφταμε κι εμείς στην παγίδα... Είναι, όμως, έτσι τα πράγματα; Φαίνεται πως η δύναμη της πλειοψηφίας παρασύρει. Πιστεύετε ότι αν γινόταν σήμερα αυτό το πείραμα θα ήταν ίδια τα αποτελέσματα; Σίγουρα αν αναλογιστούμε το παρελθόν μπορούμε να σκεφτούμε ιστορικά παραδείγματα που επιβεβαιώνουν το παραπάνω πείραμα σε έναν βαθμό (Ναζιστική Γερμανία κ.α.). Χωρίς να σημαίνει ότι όλοι παρασυρόμαστε, φαίνεται ότι εν δυνάμει μπορούμε όλοι να παρασυρθούμε. Αρκεί να αντισταθούμε σε αυτό που μας φαίνεται παράλογο και να υπερασπιστούμε το λογικό, για να ξεφύγουμε από την παγίδα. Ωστόσο, είναι δύσκολο να ξεχωρίζεις και να μην ανήκεις σε μια ομάδα. Άραγε σήμερα τολμάμε να ξεχωρίζουμε; Μπορεί κανείς να αντέξει το να είναι ξεχωριστός σε μια εποχή που βάζει ταμπέλες, ομαδοποιεί, ακολουθεί το political correct και κανσελάρει; Μήπως ο φόβος του να αποφύγουμε τα ρατσιστικά έκτροπα του παρελθόντος οδηγεί σε έναν νέου τύπου ρατσισμό, με σκοπό τη συμμόρφωση με την ομάδα..;

Για περισσότερες πληροφορίες για το πείραμα και δραματοποίησή του παρακολουθήστε τα παρακάτω βίντεο:

https://www.youtube.com/watch?v=lz00fwDJYCI&ab_channel=MichaelEarthman

https://www.youtube.com/watch?v=LMqIh6JAM2c&ab_channel=%CE%A0%CE%AC%CF%81%CE%B5-%CE%94%CF%8E%CF%83%CE%B5