Η παραγωγή γραπτού λόγου για κάθε τάξη

 

Διάγραμμα Σταδίων Συγγραφής

1️⃣ Προ-συγγραφικό στάδιο 

1. Έρευνα: ψάχνω πληροφορίες για το θέμα μέσα από πηγές (διαδίκτυο, σχολικά εγχειρίδια, συζήτηση με καθηγητές, συμμαθητές κ.λπ.)

2. Σκέφτομαι και ανακαλώ τις γνώσεις που έχω για το θέμα. Επίσης, στέκομαι με κριτική διάθεση απέναντι σε όσα γνωρίζω και κάνω μια πρώτη ανάλυση. 

3. Καταγράφω τις ιδέες μου και τις οργανώνω/κατηγοριοποιώ.

4. Μελετώ καλά το επικοινωνιακό πλαίσιο και προσαρμόζω το περιεχόμενο και τη γλώσσα σε αυτό:

Πομπός → ποιος γράφει (εγώ ως τι; ως μαθητής, ως πολίτης κ.λπ.).

Δέκτης → σε ποιον απευθύνομαι.

Μήνυμα → τι θέλω να πω.

Σκοπός → γιατί γράφω (πληροφορώ, πείθω, αφηγούμαι, περιγράφω).

Περίσταση → σε ποιο πλαίσιο γράφω (για εκδήλωση, για συνέδριο, για σχολική γιορτή κ.λπ.).

Κειμενικό είδος → τι μορφή θα έχει (άρθρο, επιστολή, δοκίμιο κ.λπ.).

5. Φτιάχνω ένα σχέδιο για το κείμενο που θα γράψω (διάγραμμα, νοητικός χάρτης, σύντομες προτάσεις, λέξεις κλειδιά ανά ενότητα κ.λπ.)

2️⃣ Συγγραφικό στάδιο – Συνθέτω το κείμενό μου

3️⃣ Μετα-συγγραφικό στάδιο – Ελέγχω & Βελτιώνω

1. Ελέγχω την επιχειρηματολογία μου και την συνεκτικότητα του λόγου μου (έχει λογική αλληλουχία η σκέψη μου;).

2. Τσεκάρω αν το κείμενό μου έχει συνοχή (γλωσσικοί δείκτες συνάφειας ιδεών, π.χ. επαρκής χρήση διαρθρωτικών λέξεων που αναδεικνύουν τη σχέση των νοημάτων, όπως επίσης - προσθήκη, λόγω - αιτία, πρώτον - ιεράρχηση, επομένως - συμπέρασμα κ.λπ.) και αν έχει την τυπική οργάνωση του λόγου ανάλογα με το κειμενικό είδος και το σκοπό της επικοινωνίας (π.χ. άρθρο γνώμης - επιχειρηματολογία -> εισαγωγική παράγραφος για αφόρμηση και αναφορά θέματος, κυρίως θέμα με ανάπτυξη των επιχειρημάτων και καταληκτική παράγραφος με συμπεράσματα).

3. Ελέγχω αν έχω χρησιμοποιήσει το κατάλληλο λεξιλόγιο και γενικά τις γλωσσικές επιλογές που ανταποκρίνονται στην επικοινωνιακή περίσταση (π.χ. αν γράφω επιστημονικό άρθρο, χρησιμοποιώ απρόσωπο λόγο, π.χ. γ' πρόσωπο και περιγραφικό/ερμηνευτικό λόγο, π.χ. λεξιλόγιο όπως "είναι", "αποδεικνύεται", "αναφέρεται", "εξηγείται" κ.λπ.). Επίσης, ελέγχω αν το λεξιλόγιό μου εκφράζει με σαφήνεια και περιεκτικότητα το νόημα που θέλω να αποδώσω. Τέλος, προσπαθώ να παρουσιάζει το κείμενό μου λεξιλογικό πλούτο.

4. Διορθώνω ορθογραφικά/συντακτικά λάθη.